10+ phong tục Tết truyền thống đánh dấu nét văn hóa Việt

Khám phá phong tục Tết qua những nét đặc trưng từ lễ hội đến ẩm thực đặc sắc. Từ lễ cúng ông Táo đến đêm giao thừa, mỗi khoảnh khắc là một chuyến phiêu lưu đậm chất văn hóa, đầy ấn tượng và ý nghĩa. TIMGIATOT.vn mang đến cho bạn cái nhìn chân thực và ấn tượng về Tết Việt.

Ý nghĩa của ngày Tết nguyên đán

Tết là lễ hội gia đình, nơi những bữa cơm ấm áp và bánh mứt ngọt ngào kết nối trái tim. Trong sự háo hức của trang phục mới, chúng ta chia sẻ yêu thương và sẵn sàng giúp đỡ cộng đồng. 

Tết không chỉ là thời kỳ đón chào năm mới, mà còn là dịp để tìm thấy ý nghĩa sâu sắc trong từng khoảnh khắc, làm tươi mới không khí và làm phong phú cuộc sống bằng những giá trị văn hóa truyền thống.

Những phong tục tết cổ truyền Việt Nam

Tết Nguyên Đán là lễ hội quan trọng nhất của người Việt. Tết mang đến những phong tục truyền thống đặc sắc và ý nghĩa:

Chơi hoa 

Tết là mùa hoa nở rực rỡ trên khắp Việt Nam. Miền Bắc chọn hoa đào hồng, miền Nam yêu thích hoa mai vàng, tượng trưng cho may mắn và sự phồn thịnh. Chợ hoa Tết là nơi mọi người chọn lựa cây cảnh để trang trí ngôi nhà. Cây quất, đồng tiền, cúc… mỗi loại hoa đều mang ý nghĩa hạnh phúc và thịnh vượng.

Hoa Tết không chỉ là điểm nhấn thị giác mà còn là nghệ thuật thể hiện văn hóa độc đáo của dân tộc Việt Nam. Nó là nguồn cảm hứng, làm cho mỗi gia đình trở nên ấm cúng trong không khí xuân tràn ngập niềm vui và hy vọng. Cầu mong một năm mới tràn đầy hạnh phúc và thành công thông qua những đóa hoa tràn ngập sắc màu.

Cúng ông Công ông Táo

Ngày 23 tháng Chạp âm lịch, người Việt truyền thống tiến hành lễ cúng ông Công, ông Táo để tiễn đưa họ về trời. Gia đình dọn dẹp bếp sạch sẽ, chuẩn bị mâm cơm cúng với cá vàng, quần áo, tiền vàng. Cúng xong, các vật phẩm thường được phóng sinh ra sông, suối. 

Phong tục này không chỉ mang đậm bản sắc văn hóa mà còn là dịp đánh giá hành động thiện lương, tự thưởng cho những nỗ lực và học hỏi từ những sai lầm. Đồng thời, nó góp phần duy trì và gìn giữ những giá trị truyền thống quý báu của dân tộc.

Đi tảo mộ 

Sau cúng ông Công, ông Táo, phong tục thăm mộ và tảo mộ diễn ra, thể hiện lòng biết ơn và tôn trọng. Gia đình lau chùi, sửa sang khu mộ, thắp hương và dâng hoa. Tảo mộ không chỉ là công việc vật chất mà còn là tinh thần, là cách thể hiện lòng kính trọng và hy vọng sự bảo hộ từ tổ tiên. 

Bày mâm ngũ quả

Mâm ngũ quả là điều không thể thiếu trong dịp tết tượng trưng cho lòng thành kính và cầu chúc một năm mới tràn đầy may mắn, tài lộc. Mỗi miền đất Việt có cách trưng bày khác nhau, nhưng ý nghĩa chung là sự tôn trọng đối với trời đất và tổ tiên.

Các loại trái cây trên mâm ngũ quả thường thể hiện màu sắc của ngũ hành và đều mang ý nghĩa thuận lợi, bình an, phú quý. Phong tục này là biểu tượng của lòng hiếu thảo và hy vọng một năm mới tràn ngập niềm vui và thịnh vượng cho mỗi gia đình.

Nấu bánh chưng, bánh tét

Tết đến, mỗi gia đình Việt Nam chẳng thể thiếu phong tục gói bánh chưng, bánh tét. Ngày 23 tháng Chạp, nhiều nhà đã rộn ràng bắt đầu quy trình gói bánh, kéo dài đến ngày 27, 28, 29 Tết. Đây không chỉ là công việc mà còn là cơ hội để gia đình quây quần, chia sẻ và tận hưởng không khí ấm áp của Tết. 

Bánh chưng vuông hay bánh tét trụ, mỗi chiếc bánh là biểu tượng của lòng biết ơn và kết nối gia đình. Đồng thời, nó là nét đẹp văn hóa truyền thống làm cho mỗi Tết trở nên ý nghĩa và ngọt ngào.

Phong tục dựng cây nêu

Phong tục dựng cây nêu vào ngày 23 tháng Chạp là một truyền thống ý nghĩa tại nhiều vùng miền Việt Nam. Cây nêu, chiếc cột tre cao khoảng 5-6m, được trang trí bằng vàng mã, bùa trừ tà, cá chép giấy và tấm vải điều. Được dựng để báo hiệu nơi đây đã có chủ nhà và đồng thời xua đuổi tà ma, điều không may mắn. 

Phong tục này giữ vững đẳng cấp truyền thống và niềm tin vào một năm mới an lành, phồn thịnh. Cây nêu hạ xuống vào mùng 7 Tết, kết thúc chuỗi ngày Tết truyền thống.

Xông đất

Xông đất đầu năm ở Việt Nam là nét truyền thống quan trọng. Gia đình thường mời người hợp tuổi để đảm bảo may mắn. Sau giao thừa, người vui tính và hợp tuổi đến xông đất. Nếu người xông đất hợp mệnh với gia chủ tin rằng năm mới sẽ mang lại hạnh phúc và thịnh vượng. 

Người xông đất đầu tiên bước vào nhà được coi là mang lại vận may và tài lộc. Đây là nét đẹp truyền thống, tượng trưng cho sự hạnh phúc và thành công trong năm mới.

Cùng nhau đón giao thừa 

Đêm giao thừa, gia đình tụ tập, cúng giao thừa bằng hoa quả hoặc xôi gà. Phút cuối cùng của năm cũ, bên bếp ấm áp, chờ đón những điều tốt đẹp. Bắn pháo bông, chúc tết, lì xì làm đêm trở nên hạnh phúc, đánh dấu sự khởi đầu mới, rộng lớn với hy vọng và niềm tin vào những điều tốt lành.

Chúc tết, lì xì

Dịp Tết, người Việt thường thực hiện phong tục chúc Tết họ hàng, bạn bè bằng những lời chúc tốt đẹp như “Mùng một Tết cha, mùng hai Tết mẹ, mùng ba Tết thầy”. Mọi người cùng nhau quây quần bên mâm cơm, chia sẻ những câu chuyện vui buồn của năm cũ. 

Chúc Tết và mừng tuổi là những hoạt động được trẻ em yêu thích, và đồng thời người lớn thường tặng nhau những bao lì xì may mắn. Phong tục này thể hiện lòng quan tâm, tình cảm và mong ước về năm mới an khang thịnh vượng.

Hái lộc

Hái lộc là phong tục truyền thống của người Việt vào đêm giao thừa hoặc sáng mùng một Tết. Người thường bẻ một cành cây, thường là cây si, cây bàng, cây đa, để mang về nhà. 

Hành động này không chỉ mang lại may mắn và thịnh vượng cho gia đình mà còn được coi là cách tạo điều kiện cho cây cỏ phát triển mạnh mẽ hơn trong năm mới. Hái lộc là một nét đẹp tâm linh, kết nối con người với thiên nhiên và hy vọng cho một năm mới an lành và tràn đầy hạnh phúc.

Phong tục đi lễ chùa đầu năm 

Người Việt đi lễ chùa đầu năm để thể hiện lòng kính đối với đức Phật và cầu mong một năm mới an lành, may mắn. Lễ chùa đầu năm mang ý nghĩa thanh tịnh tinh thần, làm mới điều cũ để chào đón năm mới tràn đầy ý nghĩa và hạnh phúc.

Những điều kiêng kỵ phong tục Tết nguyên đán

Có một câu dân gian nói rằng: “Có thờ có thiêng, có kiêng có lành”, vì lẽ đó, trong những ngày đầu năm mới, mọi người thường kiêng kỵ những việc sau đây để cả năm luôn được bình an và thuận lợi:

• Không nên quét nhà vào năm mới 
• Kiêng cho lửa, nước
• Không cho người khác vay hoặc trả nợ vào năm mới 
• Kiêng làm đổ vỡ đồ 
• Không cãi vã, văng tục 
• Không nên để người có tang xông đất

Kết luận

Tổng hợp những nét đẹp truyền thống, phong tục Tết của người Việt tạo nên bức tranh tâm linh, hiếu khách và lạc quan trong mỗi gia đình. Cầu mong năm mới an lành, may mắn, Tết không chỉ là thời khắc đoàn tụ mà còn là biểu tượng của lòng tri ân và hy vọng.

Nếu bạn muốn biết thêm về quà Tết và các kiến thức tổng hợp khác, hãy truy cập website và Fanpage TOPTIMKIEM.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích.